Azərbaycanın Regional Diplomatiyası: Düşənbə Toplantısında Yeni Geosiyasi mesajlar

2025-ci il oktyabrın 10-da Tacikistanın paytaxtı Düşənbədə keçirilən MDB Dövlət Başçıları Şurasının iclası postsovet məkanında yeni geosiyasi reallıqlar fonunda xüsusi əhəmiyyət daşıyırdı. Toplantıda Prezident İlham Əliyevin çıxışı bir daha göstərdi ki, Azərbaycan yalnız milli maraqlarını müdafiə edən ölkə deyil, həm də regionda sabitlik, əməkdaşlıq və inteqrasiya proseslərinin aparıcı qüvvəsidir.

Prezident İlham Əliyevin Düşənbədəki çıxışında irəli sürdüyü tezislər Azərbaycanın xarici siyasət fəlsəfəsini aydın şəkildə ortaya qoydu. Bu fəlsəfə pragmatizm, bərabərhüquqlu əməkdaşlıq və qarşılıqlı fayda prinsiplərinə əsaslanır. Azərbaycan MDB məkanında inteqrasiyanı formal mexanizm kimi deyil, real iqtisadi və humanitar əməkdaşlıq müstəvisində dəyərləndirir. Bu baxımdan, dövlət başçısının çıxışında regional həmrəyliyin gücləndirilməsi, iqtisadi əlaqələrin dərinləşdirilməsi və mədəni inteqrasiyanın təşviqi kimi istiqamətlər xüsusi vurğulandı.Düşənbə iclası Azərbaycan–Tacikistan əlaqələrinin inkişafında yeni mərhələ kimi qiymətləndirilə bilər.

Azərbaycan və Tacikistanı birləşdirən əsas amillər yalnız diplomatik yaxınlıq deyil, həm də mədəni, tarixi və iqtisadi ortaq maraqlardır. Hər iki dövlət müstəqil siyasət yürüdür, regionda sabitlik və təhlükəsizlik modelinin tərəfdarıdır.

Bu münasibətlər, həmçinin MDB daxilində Şərq–Qərb istiqamətli əməkdaşlıq körpüsünün möhkəmlənməsinə xidmət edir. Prezident İlham Əliyevin çıxışında Laçının MDB-nin mədəniyyət paytaxtı elan edilməsinə dair təşəkkür ifadələri mühüm məna daşıyırdı. İşğaldan azad edilmiş bu şəhərin mədəniyyət paytaxtı statusu, Azərbaycanın bərpa və quruculuq siyasətinin beynəlxalq miqyasda tanındığını göstərir. Laçının timsalında Azərbaycan postmüharibə dövründə sülh və inkişaf konsepsiyasını praktiki şəkildə reallaşdırır. Bu, həm də region xalqlarına mesajdır: münaqişələrin arxasınca gələn mərhələ sülh, əməkdaşlıq və bərpa dövrüdür. Azərbaycanın bu il ev sahibliyi etdiyi III MDB Oyunları ölkənin “yumşaq güc” siyasətinin parlaq nümunəsi kimi çıxış etdi. 13 ölkədən 1600-dən çox idmançının iştirakı ilə keçirilən tədbir təkcə idman yarışları deyil, həm də dostluq, mədəniyyət və qarşılıqlı anlaşma platforması idi.

Bu oyunlar Azərbaycanın təşkilatçılıq bacarığını, beynəlxalq imicini və gənclər arasında əməkdaşlığı təşviq edən siyasətini bir daha nümayiş etdirdi. Gəncə kimi tarixi şəhərdə keçirilən mərasim isə Azərbaycan mədəniyyətinin qədim kökləri ilə müasir dövlətçiliyin sintezini simvolizə etdi. Düşənbə sammiti bir daha göstərdi ki, MDB çərçivəsində əməkdaşlıq yeni məzmuna bürünür. Azərbaycanın təşəbbüsləri bu təşkilatda pragmatik inteqrasiyanın, yəni iqtisadi, humanitar və təhlükəsizlik əsaslı əməkdaşlığın dərinləşməsinə yönəlib. Prezident İlham Əliyevin çıxışı MDB liderlərinə ünvanlanmış praktik əməkdaşlıq və qarşılıqlı etimad çağırışı idi.

Bu yanaşma Azərbaycanın regionda balanslaşdırıcı və birləşdirici rolunu gücləndirir. Düşənbə toplantısı göstərdi ki, Azərbaycan Cənubi Qafqazın və bütövlükdə MDB məkanının strateji sabitlik dayaqlarından biridir. İlham Əliyevin çıxışı postmünaqişə dövrünün regional fəlsəfəsini ifadə etdi, bu gün region qarşıdurmadan əməkdaşlığa,  inkişafa doğru keçid dövrünü yaşayır.  Azərbaycan bu gün regionda sülhün, tərəfdaşlığın və qarşılıqlı hörmətin daşıyıcısı kimi çıxış edir. Bu siyasət ölkənin beynəlxalq nüfuzunu daha da gücləndirir və MDB daxilində inteqrasiyanın real təməlini formalaşdırır.

Murad Həsənli,
Sabirabad rayonu, Mil-Muğan Regional Gənclər və İdman İdarəsində Gənclərlə iş
sektorunun müdiri