İran Prezidenti Məsud Pezeşkianın Xuzistan əyalətinə səfəri zamanı əyalət mərkəzi Əhvazda iş adamları və istehsalçılarla görüşündə Azərbaycan atalar sözü işlətməsi daxildə və xaricdə fəaliyyət göstərən bir sıra farsdilli media orqanlarında və sosial şəbəkədə geniş yayılıb.
İranlı sosial media istifadəçiləri “Oğul şüurlu olsa nə edər ata malını, şüursuz olsa nə edər ata malını” məsəlini müxtəlif formalarda yozub, buna cavablar yazıblar.
Onların bir çoxunun fikrincə, prezidentin bu ifadəsi həm də xuzistanlılara mərkəzdən nəsə ummamaqları barədə mesajdır.
Pezeşkianın türk dilində atalar sözü işlətməsi isə bəzilərinin sevincinə səbəb olub, onları yenidən İranda türk dilinə hansısa statusun veriləcəyinə ümidləndirib. Ancaq İran prezidentinin seçkiqabağı dedikləri ilə seçildikdən sonra keçən müddət ərzindəki fəaliyyətləri bu ümidlərin həyata keçiriləcəyinə inamı azaldır. Ona görə ki, həmin müddət ərzində Məsud Pezşkian fars dili və mədəniyyətinin inkişafı, Fars Dili Akademiyasının büdcəsinin artırılması ilə bağlı irəli sürülən təkliflərlə razılaşıb, bir neçə qərar qəbul edib.
Onun fəaliyyətə başlamasından sonra Tacik Fars Mədəniyyəti Tədqiqat Mərkəzi yaradılıb, Pezeşkianın Tacikistana səfəri zamanı isə həmin mərkzin Düşənbədəki ofisinin açılışı olub.
Bununla yanaşı, fars miliyyətçiliyi və azərbaycanlılara qarşı mənfi münasibəti ilə tanınan Fars Dili Akademiyasının başçısı Həddad Adilin başçılıq etdiyi qurumun genişləndirilməsi təklifinə də müsbət cavab verib.
Bu müddət ərzində fars dili və mədəniyyətinin inkişafı ilə bağlı bir neçə qərar imzalayan və təkliflərin reallaşmasına müsbət cavab verən Məsud Pezeşkianın türk dili ilə bağlı addımı yalnız bir neçə dəfə Azərbaycan atalar sözü işlətməkdən ibarət olub.
İran prezidentinin atalar sözünə istinadları İran rəhbəri Əli Xameneinin də arada-bir türk sözləri işlətməsi, Azərbaycan dilində şeir oxumasını, ancaq bu dilin rəsmi statusu ilə bağlı heç bir addım atılmadığını xatırladır.
Belə çıxır ki, Pezeşkian da türk dilini Azərbaycan atalar sözü səviyyəsindən yuxarı qaldırmaq gücündə və ya marağında deyil.
O, millət vəkilliyi dövründə qeyri-fars dillərdə təhsil və media nəşrini nəzərdə tutan konstitusiyanın 15-ci maddəsini bir neçə dəfə xatırlatsa da, Prezident seçildikdən sonra bu barədə ciddi çıxış etməyib, tələb irəli sürməyib. Xüsusən Pezeşkianın yeni təhsil ilinin başlanması ilə bağlı çıxışı zamanı qeyri-fars dillərlə bağlı heç nə deməməsi ona səs verən qeyri-farsların qınağı ilə üzləşib.
Bu, həm də ona görə baş verir ki, Məsud Pezeşkianın ixtiyarı öz əlində deyil və o, uzun illərdir hakim olan, gizli fars millətçiliyi əsasında qurulan sistemin üzdə olan icraçılarından biridir.
İran prezidentinin dəfələrlə ərəb və kürd dillərində də danışıb, çıxış etdiyini nəzərə alsaq, onun Azərbaycan atalar sözlərinə müraciət etməsinin türk dilinin statusu ilə bağlı olmadığı, bunun müxtəlif xalqların nümayəndələrinin başına “şirə çəkmək” niyyəti daşıdığını da demək olar.
Ancaq görünən odur ki, azərbaycanlılar, xüsusən İrandakı hakim sistemın qorunub saxlanılması üçün seçkilərə buraxılan Məsud Pezeşkiana səs verənlər başlarının şirələnməsinə, aldadılmağa daha meyillidirlər.
