Çin Kommunist Partiyası Mərkəzi (ÇKP) Komitəsinin üzvü, Beynəlxalq əlaqələr şöbəsinin müdiri Lü Tzyançaonun rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti Yeni Azərbaycan Partiyasının (YAP) dəvəti ilə ölkəmizə gəlib.
Bu səfər və Prezident İlham Əliyevlə görüş hazırkı geopolitik şərtlər çərçivəsində kifayət qədər maraqlı və diqqətçəkəndir.
1xeber.media xəbər verir ki Globalinfo.az-a danışan politoloq Zaur İbrahimli deyib ki, Çin Kommunist Partiyası rəsmisinin Prezident İlham Əliyevlə görüşü hazırda ABŞ-ın start verdiyi ticarət müharibələrinin qızışdığı vaxta təsadüf edir:
“Trampın son addımları göstərdi ki, Vaşinqton ticarət müharibələrini davam etdirmək və bu sahədə rəqabəti daha da artırmaq niyyətindədir. ABŞ-ın bu qərarları beynəlxalq ticarətə çox böyük təsir göstərəcək. Qlobal nəqliyyat, logistika sistemində mövcud status-kvosunu ənənəvi tələbat olan marşrutları dəyişəcək. Həmçinin növbəti dəfə logistika şaxələndirilməsi milli təhlükəsizliyin əsas elementlərindən biri kimi çıxış edəcək. Bu baxımdan Çin nümayəndə heyəti ilə Prezident İlham Əliyevin görüşünün əsas məramı ticarət, logistika, nəqliyyat məsələlərinin olması təsadüfi deyil.
Ötən il iyun ayında Azərbaycan və Çin arasında strateji tərəfdaşlığın qurulması haqqında bəyannamə imzalanıb. Bu bəyannamə tərəflərin Orta Dəhliz adlandırılan Çindən Avropaya və əks istiqamətə mallar, yükləri daşıyan nəqliyyat dəhlizinin inkişaf etdirilməsinə kifayət qədər ciddi siyasi və hüquqi əsaslar verir. Azərbaycan-Çin əməkdaşlığının bu istiqamətdə inkişafı üçün etibarlı bünövrə yaradır. Rəsmi Pekinin Orta Dəhlizə marağı getdikcə artır. Burada beynəlxalq arenada baş verən ciddi geosiyasi dəyişikliklərlə yanaşı, TDT üzvlərinin səylərini də qeyd etmək olar. TDT-nin son sammitində ortaq marşrutun texniki təchizatı ilə əlaqədar ciddi qərarlar qəbul olundu. Gömrük prosedurlarının rəqəmsallaşdırılması, bu xətt üzrə nəqliyyatın hərəkəti ilə bağlı qərarlar verildi. Görünür, işlər yekunlaşmaq mərhələsindədir. Ölkələr qanunvericiliyi bir-birinə uyğunlaşdırır, vahid rəqəmsal platforma yaradırlar. Bütün bunlar Çin üçün cəzbedicidir. Rəsmi Pekin ABŞ-la gələcəkdə rəqabətin daha da güclənəcəyini də nəzərə alır. Bu rəqabət indi məsafədən aparılır. Perspektivdə ABŞ-ın daha sərt tədbirlər görəcəyi istisna deyil. Bu halda Çin üçün ən vacib məqamlardan biri ixracın təminində alternativ imkanlara malik olmaqdır. Həmin imkanları da Orta Dəhliz təmin edir.
Məsələnin geosiyasi tərəfi də var. Orta Asiya Çin, Avropa ölkələri və ABŞ üçün vacib geostrateji məkan kimi çıxış edir. Coğrafiyanın Çin, Rusiya ilə sərhəd olması, rəsmi Pekin üçün alternativ nəqliyyat dəhlizləri vermək imkanı Orta Asiyanın strateji dəyərini yüksəldib. Biz Avropa İttifaqının yeni xarici məsələlər üzrə komissarının Orta Asiyaya səfərini müşahidə etdik. Açıq görünür ki, Aİ Orta Asiyada möhkəmlənməyə çalışır. Bu ərazilərin tamamilə Çin və Rusiyanın nəzarətində olmasını arzulamır. Bunun üçün də ciddi addımlar atır.
Hazırda Orta Asiyanın neytral mövqe tutması Avropa ölkələri üçün çox vacibdir”.
Politoloqun sözlərinə görə, yaxın perspektivdə Tramp administrasiyasının Orta Asiyaya diqqəti artacaq:
“Çinlə sərhəd bölgə olduğu üçün amerikalılar Aİ kimi özlərinin logistik və geosiyasi maraqlarının nəzərə alınmasına çalışacaqlar. Çinin də müəyyən planları var və bunların icrasına çalışır. Bu prosesdə Azərbaycan da kilid ölkə, yeganə qapıdır. Çin nəqliyyat qovşağında öz mənafelərinin nəzərə alınmasında çox ciddi şəkildə maraqlıdır. Rəsmi Pekin bu istiqamətdə fəallığını artırıb. Pekin-Bakı münasibətlərinin inkişafının şahidi olacağıq. Prezident İlham Əliyevin strateji uzaqgörənliyi ilə zamanında Azərbaycan nəqliyyat infrastrukturunun müasir tələblər səviyyəsində qurulması ilə bağlı həyata keçirdiyi tədbirlər rəsmi Bakının əlini daha da gücləndirib. Çin Zəngəzur dəhlizinin açılmasına da gizli dəstək verə bilər”.
