Adətən hər il yanvar-aprel aylarında Panama körfəzində okeanın dərinliklərindən soyuq və qida ilə zəngin sular qalxaraq balıqçılıq təsərrüfatlarını, dəniz yırtıcılarını və hətta mərcan riflərini dəstəkləyir. Lakin bu il alimlər həmin prosesin baş vermədiyini qeydə alıblar.
1xeber.media xəbər verir ki, bu barədə "The New York Times" yazıb.
Maks Plank Kimya İnstitutunun paleo okeanoqrafı Ralf Şibelin sözlərinə görə, müşahidələrin aparıldığı bütün dövr ərzində belə bir hal baş verməyib. Adətən səth qatından 10 dərəcə soyuyan su bu dəfə qalxmayıb və qida maddələri gətirməyib.
"Proceedings of the National Academy of Sciences" jurnalında dərc olunan məqalədə izah edilir ki, əsas səbəb güclü passat küləklərinin olmamasıdır. Adətən həmin küləklər sahilə yaxın isti suları kənara itələyərək dərinlikdən gələn soyuq axınlara yer açır. Bu il isə passatlar normadan dörd dəfə zəif olub və yalnız bir neçə həftə davam edib.
Smitson Tropik Tədqiqat İnstitutundan Stiven Paton bildirir ki, monitorinq nəticələri son 40 il ərzində hər il apvelinqin baş verdiyini göstərib: "Biz aydın şəkildə deyə bilərik ki, çox qeyri-adi bir hadisə baş verib və bu diqqət tələb edir".
Alimlər güman edirlər ki, passatlara qlobal iqlim prosesləri təsir göstərib. Səbəblər arasında Sakit okeandakı La-Ninya fazası və dəniz səthində qeydə alınan anormal yüksək temperatur göstərilir. Lakin yekun nəticələr üçün əlavə tədqiqatlar aparılmalıdır.
Dəniz ekoloqu Endryu Sellers xəbərdarlıq edir ki, soyuq axınların yoxa çıxması bölgənin bütün qida zəncirini zəiflədə bilər. Bu, Panamanın balıqçılıq sənayesini, eləcə də delfinlər, balinalar və digər iri dəniz canlılarının həyatını təhlükə altına qoyur.
Mərcan rifləri üçün də risk böyükdür. Adətən soyuq sular onların qızmar dalğalardan qorunmasına şərait yaradır. Dəniz elmləri professoru Riçard Aronson izah edir ki, bu təbii müdafiə olmadan riflər istilik dalğalarını daha çətin keçirə bilər. Dünyada geniş yayılmış mərcan ağarması problemi fonunda Panamanın indiyədək təbii üstünlüyü olub.
Alimlərin sözlərinə görə, soyuq su qatının gələcək illərdə geri dönüb-dönməyəcəyi hələlik məlum deyil. Amma oxşar nasazlıqlar təkrarlansa, bu, bütün dünyada iqlim mexanizmlərinin dəyişdiyinə ciddi siqnal olacaq.
