Ötən ilin dekabrın 25-də AZAL-ın təyyarəsinin Rusiyaya məxsus “Pansir” raketi ilə vurulması nəticəsində Qazaxıstanda qəzaya uğramasından sonra iki ölkə arasında yaranan gərginlik daha da artıb. Rusiyanın hakim “Yedinaya Rossiya” partiyasını təmsil edən deputatların son günlərdə Bakıya qarşı çıxışları bu fonda diqqət çəkir. Xüsusilə Nikolay Valuyev və Yevgeni Popov birbaşa Kremldən təlimat alaraq Azərbaycana əleyhinə kampaniya aparırlar.
Bəzi ekspertlərin fikrincə, iki ölkə arasındakı mövcud vəziyyət heç də ürəkaçan deyil. Hətta gərginlik davam edərsə, rəsmi Bakının Moskva Bəyannaməsinə (2022) yenidən baxa biləcəyi iddia olunur. Çünki Kremlin sərgilədiyi mövqe heç bir halda müttəfiqlik ruhuna sığmır. Nəticə olaraq Rusiya Moskva Bəyannaməsinin müvafiq bəndlərini kobud şəkildə pozur.
Bu bəyannamənin hansı halda pozulması mümkündür? Rəsmi Bakı Moskvanın məsuliyyətdən boyun qaçırması və xoşagəlməz addımları fonunda belə bir qərar verə bilərmi?
Globalinfo.az-a danışan deputat Elçin Mirzəbəyli deyib ki, əslində AZAL-a məxsus təyyarənin vurulmasından sonra sərgilənən qeyri-adekvat davranışlar və Rusiyanın hakim dairələri tərəfindən idarə olunan media resurslarında Azərbaycana həqarət yağdırılması, iki ölkə arasında imzalanmış müttəfiqlik münasibətləri haqqında bəyannamənin müddəlarının açıq şəkildə pozulması deməkdir:
“Ümid edirəm ki, rəsmi Moskva ölkəmizə münasibətdə sərgilənən ədalətsiz davranışların, heç də Rusiyanın maraqlarına cavab vermədiyini qiymətləndirə biləcək. Şübhəsiz ki, bu məsələdə tam əminlik ifadə etmək də mümkün görünmür.
Hazırda Rusiyadan tələb və gözləntilər hansısa qeyri-adi “jestlər”in edilməsi ilə bağlı deyil. Mülki təyyarəmizin vurulmasında və qəzaya uğramasında rolu olan hər kəs layiqli cəzasını almalıdır. Bu, qeyri-adi, yaxud dövlətlərin nüfuzunu zədələyə biləcək bir davranış deyil. Hazırda nümayiş etdirilən hərəkətlər Rusiyaya, bu ölkə üçün ənənəvi sayıla biləcək bir regionda, bütövlükdə postsovet məkanındakı münasibəti ciddi şəkildə zədələyir.
E. Mirzəbəyli deyib ki, fərdlər arasında olduğu kimi, dövlətlərarası münasibətlərdə də etimad vacib faktordur:
“Moskva üçün bu, xüsusilə mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Çünki Kreml hökuməti Rusiyanın haqlı və ədalətli olduğunu bütün platformalarda sərgiləməyə və özünü kollektiv Qərbin alternativi kimi təqdim etməyə çalışır. Qərbi ikili standartlarda, xalqların, dövlətlərin hüquqlarını pozmaqda ittiham edir.
Təbii ki, bir sıra Qərb dövlətlərinin və təşkilatlarının çoxsaylı standartları nəticəsində beynəlxalq təhlükəsizlik mexanimlərinin sıradan çıxarıldığı göz qabağındadır. Amma bunun qarşısında Rusiyanın özü hansı alternativi təqdim edir? Zənnimcə, rus siyasətçilər propoqandaçıların ikrah doğuran qarayaxmalarından təkrar faydalanmaq əvəzinə, özlərinin dünyaya hansı alternativ təqdim etdikləri barədə düşünsələr, daha yaxşı olar”.
