Xəbər verdiyimiz kimi, “The Jerusalem Post” qəzeti bir neçə gün öncə ABŞ və Rusiya prezidentlərinin Bakıda görüşə biləcəyi barədə məlumat yayıb. Amerikadakı yəhudi lobbisi və İsrail hökuməti dünyanın taleyini müəyyənləşdirə biləcək belə bir görüşün məhz Bakıda baş tutması üçün hərəkətə keçdiyi iddia edilir. Digər tərəfdən, son vaxtlar Bakı ilə ikitərəfli sıx diplomatik trafik var. Prezidentin köməkçisi Hikmət Hacıyevin ötən ay İsrailə səfəri, Baş nazir Benyamin Netanyahu ilə görüşü, ABŞ Prezidenti Donald Trampın şəxsi nümayəndəsi Stiven Uitkoffun Moskvadan birbaşa Bakıya uçması, iki gün öncə Hikmət Hacıyevin ABŞ Prezidenti Donald Trampın milli təhlükəsizlik müşaviri Maykl Uolts ilə telefon danışığı və s. diqqət çəkir.
Bütün bunlar nədən xəbər verir?
Politoloq Tofiq Abbasov deyib ki, ümumi proses hələ müsbət tərzdə inkişaf edir:
“Çünki Bakı ilə Vaşinqton arasında hər zaman dolğun dialoq olub. Doğrudur, bəzi hallarda – 2021-2022-ci illərdə – Co Baydenin hakimiyyəti dövründə ABŞ administrasiyasının lazımsız, anlaşılmaz gedişlərinin şahidi olurduq. Durduq yerə münasibətlərdə soyuqluq yaranır, etimad mühiti zəifləyirdi. Bu daha çox Demokratların hakimiyyəti illərinə təsadüf edilən tendensiya idi. Lakin indi ABŞ rəhbərliyi Cənubi Qafqaza sözügedən tərzdə qərəzli münasibət nümayiş etdirmir. Bir neçə gün öncə Trampın xüsusi nümayəndəsi Stiven Uitkoff Moskvaya, ardınca da Bakıya gəldi. Doğrudur, onun Bakıya gəlişi daha çox texniki mahiyyət daşıyırdı.
Lakin hər bir halda Azərbaycan Prezidentinin köməkçisi Hikmət Hacıyevlə telefon danışığı aparıb. Bu da ondan xəbər verir ki, Uitkoff öz rəhbərindən təlimat alaraq bu addımları atıb. Hikmət Hacıyev də Prezident İlham Əliyevdən təlimat almasa, belə danışıqlara başlamaz. Bu proseslər fonunda nə gözlənilir? Cənubi Qafqaz ABŞ siyasəti üçün çox vacib bölgədir. ABŞ biznesi isə bizim bölgədən bir qədər uzaqlaşıb. Vaxtilə 20-25 il əvvəlki neft-qaz kontraktları fəaliyyətə başlayanda ABŞ şirkətləri Xəzər bölgəsində sıx birləşmişdilər. Onların həm Azərbaycan, həm də özləri üçün çox böyük faydası oldu. Postsovet durğunluğundan çıxmaqdan ötrü bağlanmış qərarların çox böyük strateji əhəmiyyəti oldu. Azərbaycana investisiyalar gəldi, neft-qaz, kimya sektoru fəaliyyətə başladı. Bütün bunlar rəsmi Bakıya çox böyük dəstək oldu”.
Politoloqun sözlərinə görə, ABŞ ilkin mərhələdə üzərinə düşən öhdəliklərin hamısını layiqincə yerinə yetirdi:
“İndi isə ABŞ daha çox geosiyasi aləmdə özünü göstərir. Azərbaycan 3 istiqamətdə ABŞ-la sıx əlaqələr saxlayır. Enerji sektoru, təhlükəsizlik məsələləri və demokratik quruluş buna aiddir. Demokratik quruluş Respublikaçılar Partiyası üçün bir o qədər də əhəmiyyət kəsb etmir. Digər iki məsələ ilə bağlı demək olar bütün ABŞ liderləri Azərbaycanla dialoqa əhəmiyyət verirdilər. Bu gün də yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoymaq üçün yaxşı zəmin yaranıb. Donald Tramp öz seçimində həmişə güclü siyasətçilərə üstünlük verir ki, İlham Əliyev də dünyada güclü siyasətçi kimi qəbul edilir”.
Tofiq Abbasovun fikrincə, ABŞ-dan Ermənistana silah-sursatın göndərilməsi spesifik məsələdir:
“Bununla bağlı Bakının reaksiyası var və növbəti mərhələlərdə də olacaq. Digər tərəfdən danışıqlar və məsləhətləşmələrlə prosesin həlli istiqamətində addımlar atıla bilər. Bakı dialoq meydanı kimi çox məşhurdur. ABŞ və Rusiyanın yüksək rütbəli rəhbərlərinin Bakıda görüşü də keçirilib. Bu ondan xəbər verir ki, Azərbaycan birləşdirici, vasitəçi rolunu layiqincə daşıyır, əmin-amanlıq və sabitliyinə görə münasib meydana çevrilib”.
Globalinfo.az
