Razi Nurullayev: “Ola bilsin, qanun layihəsini özüm hazırladım və Milli Məclisə təqdim etdim”
Özbəkistan dövlət qulluqçularının qanunsuz əməllərindən dəymiş ziyana görə kompensasiya tətbiq etmək istəyir. Müvafiq qanun layihəsi artıq parlament tərəfindən birinci oxunuşda təsdiqlənib.
Qanun layihəsində hər bir rayonda xüsusi kompensasiya fondlarının yaradılması təklif edilir. Bu fondlar tez bir zamanda zərərçəkənlərə pul ödəyəcək. Bundan sonra dövlət həmin məbləği təqsirkar məmurdan alacaq.
Əslində bunu mütərəqqi və örnək olası qanun layihəsi saymaq olar. Bildiyimiz kimi, bizim ölkəmizdə də bəzən məmurların təqsiri və səriştəsizliyi üzündən insanlar zərər çəkir, nəticədə onlara dəymiş zərər sonra dövlət büdcəsindən ödənilir. Azərbaycanın təcrübəsində vətəndaşların dövlət orqanları və məmurlar tərəfindən hüquqlarının pozulması hallarına bəzən torpaq məsələlərində, bəzən daşınmaz əmlakla bağlı sənədləşmə prosesində və bir sıra digər hallarda rast gəlinir. Qeyd etdiyimiz kimi, zərərçəkmiş vətəndaş bu hallarla bağlı məhkəmə instansiyalarında haqlı çıxsa belə, nəticədə kompensasiya dövlət büdcəsindən ödənilir. Yəni vergi ödəyicisinin pulu ilə dövlət qulluqçusunun etdiyi səhv “bağışlanır”.
Bunun ən bariz nümunələrindən biri, Avropa İnsan Haqları Məhkəməsinin (AİHM) Azərbaycan dövlətinə qarşı çıxardığı qərarlardır. Bu qərarlarda çox zaman pozuntular konkret dövlət məmurlarının fəaliyyəti ilə bağlı olur. Lakin zərəri ödəyən tərəf həmin məmur yox, bütün xalq olur.
Maraqlıdır, görəsən, Azərbaycan Parlamentinin deputatları məmurların məsuliyyətinin artırılmasına səbəb olacaq belə bir qanun layihəsinin ölkəmizdə hazırlanmasını məqbul sayırlarmı?
Milli Məclisin deputatı Razi Nurullayev “Yeni Müsavat”a açıqlamasında vəzifəli şəxslərin, qulluqçularının əməllərinə görə dəyən zərəri ödənilməsi bağlı Özbəkistanda qəbul olunacaq qanunu mütərəqqi hesab edir. Deputatın sözlərinə görə, belə bir qanunun qəbul olunmasına Azərbaycanda da ehtiyac var: “Bu barədə məlumatı oxuduqdan sonra Azərbaycanda da belə bir qanun hazırlanacağı təqdirdə qanun layihəsinin hazırlanmasında iştirak etməyə qərar verdim. Ola bilsin ki, qanunu özüm hazırladım və Milli Məclisə təqdim etdim. Mən bu barədə çox danışmışam, çıxışlar etmişəm. Düşünürəm ki, hər bir şəxs öz fəaliyyətinə görə məsuliyyət daşımalı və vurduğu ziyanı ödəməlidir. Azərbaycanda bu məsələlər geniş vüsət alıb. Hər hansı vəzifəli şəxsin səriştəsizliyi, yaxud özbaşınalığı, məsuliyyətsizliyinə görə vətəndaşa ziyan dəyirsə, dəymiş zərəri ödəməlidir. Hesab edirəm ki, belə bir qanun qəbul olunarsa, vəzifəli şəxslər və dövlət qulluqçuları daha məsuliyyətli olacaqlar. Qanun layihəsinin hazırlanmasına yaxın zamanda başlayacam”.
Bəs qanun layihəsi hansı problemləri həll edə bilər? Əgər bu cür qanun Azərbaycanda da qəbul olunarsa, vətəndaşın haqqı daha tez və ədalətli şəkildə bərpa olunacaq, məmurların şəxsi məsuliyyəti artacaq, nəticədə özbaşınalıq və səriştəsizlik halları azalacaq, dövlət büdcəsinin yükü azalacaq, çünki kompensasiya təqsirkarın özündən alınacaq.
Bu, həm də ictimai etimadı artıracaq, vətəndaş inanacaq ki, məmur qanun qarşısında cavabdehdir və toxunulmaz deyil. Əlbəttə, bu modelin uğurlu tətbiqi üçün müstəqil qiymətləndirmə, şəffaflıq və hüquqi mexanizmlərin dürüst işləməsi vacibdir. Əks halda, proses formal xarakter ala bilər və məmurlar bir-birini müdafiə etməklə məsuliyyətdən yayınarlar.
