Yer kürəsində dəniz səviyyəsi 1900-2020-ci illər arasında son dörd min ildəki hər hansı dövrdən daha sürətlə artıb.
1xeber.media “Spiegel” nəşrinə istinadla xəbər verir ki, bu barədə “Rutgers” Universiteti alimlərinin bir qrupunun tədqiqatında əksini tapıb.
Araşdırmaya görə, hazırkı yüksəlmənin əsas səbəbləri okean suyunun temperaturunun artması və genişlənməsi, eləcə də Qrenlandiya və Antarktidada buzlaqların əriməsidir.
Araşdırma qədim koral rifləri və manqrovlardan əldə olunan məlumatlara əsaslanaraq, sonuncu Buz dövründən sonra dəniz səviyyəsinin dəyişməsini təhlil edib. Məlum olub ki, 11 min 700 - 8200 il əvvəl illik artım 10,7 millimetr, 6000 il əvvəl 2,8 millimetr, 3000 il əvvəl isə 0,4 millimetr olub. Son 4 min ildə dəniz səviyyəsi yalnız az miqdarda dəyişib. XIX əsrdə isə əvvəlcə ildə 0,1 millimetr, əsrin ikinci yarısında 0,76 millimetr artıb. 1990-2020-ci illərdə orta illik yüksəlmə 1,51 millimetr təşkil edib.
Tədqiqat, həmçinin göstərir ki, sahilyanı şəhərlərin torpaq əsasının çökməsi də dəniz səviyyəsinin artımına təsir edir. Məsələn, XX əsrdə Şanxayda bəzi ərazilər 1 metrədək çöküb. Cakarta isə torpaq qatı o qədər alçalıb ki, şəhərin bəzi hissələri artıq dəniz səviyyəsindən aşağıdadır və orada daimi su nasosları işlədilir.
Araşdırmada modelləşdirmə proqramına minlərlə məlumat mənbəyi daxil edildiyindən dəniz səviyyəsinin yüksəlməsinə və ya enməsinə səbəb olan amillər dəqiqliklə müəyyən olunub.
