Hazırda ən çox müzakirə olunan mövzulardan biri də alimentlərlə bağlıdır. Ali Məhkəmə Plenumunun 2024-cü il 20 dekabr tarixli qərarı ilə ailə münasibətləri ilə bağlı bəzi qərarlara əlavə və dəyişikliklər edilib.
Qərara əsasən, aliment tutularkən onun məbləği konkret rəqəmlə deyil, minimum əmək haqqının müəyyən mislinə uyğun sabit pul məbləğində göstəriləcək.
Çoxları elə bili ki, ölkəmizdə təkcə valideynlər övladlarına görə aliment ödəyir, amma qanunvericiliyimizdə həm də valideynlərin yetkinlik yaşına çatmış övladlarından aliment tələb edə bilmək hüququ təsbit olunub.
Belə ki, İnzibati Xətalar Məcəlləsinə əsasən, valideynlərə kömək göstərməkdən qəsdən boyun qaçırmağa görə, yetkinlik yaşına çatmış şəxslərə xəbərdarlıq edilir və ya onlar 60-100 manat məbləğində cərimə olunurlar.
Qanunvericiliyə əsasən, yetkinlik yaşına çatmış və işləmək qabiliyyətinə malik olan övladlar əmək qabiliyyəti olmayan və maddi çətinlik çəkən valideynlərinə kömək etməli, onlara baxmalı və qayğı göstərməlidirlər. Əgər övladlar öz iradələri ilə valideynlərinə maddi yardım etmirlərsə, valideynlər məhkəməyə müraciət edərək aliment tələb edə bilərlər. Bu halda məhkəmə hər iki tərəfin maddi və ailə vəziyyətini nəzərə alır, aylıq ödəniləcək məbləği müəyyən edir.
Məhkəmə qərar qəbul edərkən övladların sayını və onların maddi imkanlarını nəzərə alır. Aliment məbləği bütün övladlar arasında bölüşdürülə bilər və ya yalnız bəzi övladlar üçün müəyyən edilə bilər. Lakin əgər valideynlər vaxtilə övladlarına qarşı öz valideynlik vəzifələrini yerinə yetirməyiblərsə, məhkəmə onların aliment almaq hüququnu ləğv edə bilər. Bundan əlavə, valideynlik hüququndan məhrum edilən şəxslər də övladlarından aliment istəyə bilməzlər.
Bəzi hallarda valideynlər ağır xəstəliyə tutulduqda, fiziki qabiliyyətini itirəndə və ya xüsusi qayğıya ehtiyac duyduqda əlavə xərclər ortaya çıxır. Belə hallarda, yetkinlik yaşına çatmış övladlar məhkəmə qərarı ilə həmin xərclərin ödənilməsinə cəlb edilə bilərlər. Bu xərclər, məsələn, valideynə baxmaq üçün kənar şəxslərə ödənilən pullar və ya müalicə xərcləri ola bilər.
Məhkəmə bu qərarı qəbul edərkən hər iki tərəfin maddi və ailə vəziyyətini nəzərə alır. Lakin valideyn və övladlar arasında qarşılıqlı razılıq olduğu halda, bu məsələ məhkəməyə müraciət etmədən də həll oluna bilər.
Bəs hazırda Azərbaycanda övladlarından aliment tələb edən validxeynlər varmı?
Modern.az saytı bu sualla Ədliyyə Nazirliyinə müraciət edib.
Nazirlikdən sorğumuza cavab olaraq bildirilib ki, ölkəmizdə bu kimi hallara görə müraciətlər var, amma onların sayı azdır və müraciətlərin statistikası aparılmır.
