Xəbər verdiyimiz kimi, dünən Bakı şəhəri, Xəzər rayonu, Buzovna qəsəbəsində yerləşən, “FQ Foodex” MMC-yə məxsus çiy dönər və toyuq əti emalı müəssisəsində yoxlama aparılıb.
Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi tərəfindən aparılmış yoxlama zamanı dönərxanada mənşəyi məlum olmayan 6159 kq dondurulmuş toyuq əti və istifadə müddəti bitmiş 72 kq toyuq filesi, 360 kq toyuğun bud hissələri aşkarlanıb.
Həmin məlumata görə, yoxlama zamanı “AL-ASR” əmtəə nişanlı çiy mal əti və toyuq əti dönərindən, çiy toyuq hissələrindən götürülmüş nümunələrin laborator müayinəsi nəticəsində çiy mal əti dönərində at və toyuq DNT-si, çiy toyuq əti dönərində isə salmonella müəyyən olunub.
Tribunainfo.az-ın apardığı araşdırma nəticəsində məlum olub ki, “Al Asr” əmtə nişanının sahibləri ölkəyə mal və toyuq ətlərini xaricdən gətirir. Buna səbəb isə xaricdən gətirilən ət və toyuq məhsullarının qiymətinin ucuz olmasıdır. Bundan başqa, bu şirkət əsasən Rusiya, xüsusən də Çeçenistan və Dağıstandan ölkəmizə ət gətirir ki, onun da AQTA-nın nəzarəti və yoxlamasından keçmədən ölkəyə daxil olması mümkün deyil.Belə ki, AQTA hər nə qədər dönərxanalarda mənşəyi məlum olmayan ət aşkarlasa da, günahın bir ucunun özünə aid olmasını inkar edə bilməz. Əvvəla xaricdən gətirilən bütün məhsullar məhz AQTA-nın müvafiq rəyi olmadan ölkəyə daxil ola bilməz. Qanuna əsasən həmin məhsullar labaratoriya analizindən sonra rəy alaraq, ölkəyə buraxılmalıdır.
Belə olan halda, Bakıda heç də az məşhur olmayan bir şirkətə məxsus dönərxanada mənşəyi məlum olmayan və tərkibində təhlükəli mikrob olan ətin aşkarlanması AQTA-nın öz ayıbıdır. Çünki onlar ölkəyə dondurulmuş ətin gətirilməsinə rəy və razılıq verən yeganə qurumdur.
O zaman belə bir rəy yaranır ki, AQTA özü mənşəyi məlum olmayan ətlərin ölkəyə daxil olmasında maraqlı olub. Bunu hansı maraqdan dolayı etdiyini isə demək yenə də bu qurumun üzərinə düşür. Çünki gömrükdən mal və məhsul keçirən əksər sahibkarlar AQTA ilə bağlı heç də xoşagələn fikirlər səsləndirmirlər. Onlar bildirirlər ki, bu qurum istədiyi rəyi vermək üçün müəyyən maraqlar güdür.
Hətta məlumatlar var ki, bəzi AQTA əməkdaşları ucuz mal və toyuq ətini ölkəyə idxal biznesində də mövcuddurlar. Yəni, onlar qonşu ölkələrdən aşağı keyfiyyətli ucuz ət taparaq, ölkəyə gətirir və AQTA-nın rəyini də asanlıqla ala bilirlər.
İndi sual yaranır ki, ölkədə yayğın olan fast-food ticarətinin ciddi nəzarət altında olması vacibkən, AQTA hansı əsasla ölkəyə xəstə ətlərin gətirilməsinə göz yumur? Başa düşülən odur ki, aparılan bu araşdırmalar və ya yoxlamalar sistemli deyil. Əksinə, adda-buddda və ya “bizdə işləyirik” görüntüsü yaratmaqdır. Əks təqdirdə, uzun müddət ciddi xəstəlik mənbəyi olan bakteriyaya bələnmiş ət və ət məhsulları bazara yol aça bilməzdi. Yəni, məhz AQTA-nın məsuliyyətsizliyi və bacarıqsızlığı sayəsəndi bazara belə məhsullar yol tapır ki, bunun özü də ayrıca araşdırma mövzusudur.
Indi isə dönərdə aşkarlanan “Salmonella” mikrobla bağlı bəzi qeydləri də diqqətinizə çatdıraq. Salmonella çubuqşəkilli bakteriyalar cinsidir. Bəzi növlər tif, paratif qızdırma və digər salmonellyozun törədiciləridir.
Elmə araşdırmalara görə, sözüegedən bakteriya bağırsaq divarlarına yerləşərək, TTSS-1 toksinini yaradır. Bu bakteriya əsasən heyvan və insan bağırsaqlarında yaşayır.
Salmonellalar salmonelyoz adlanan infeksion xəstəliyin törədicisi kimi tanınır. Eyni zamanda qida toksikoinfeksiyalarının da əsas mənbəyi hesab olunur. Qida məhsullarından insanlara yoluxan və bağırsaq divarında məskunlaşan salmonellalar (S. typhimurium, S.enteritidis və b.) həyat fəaliyyəti dövründə enterotoksinlər, öldükdən sonra isə neyrotrop təsirə malik endotoksinlər ifraz edir. Bu da insanlarda mədə-bağırsaq və sinir pozğunluqları, eləcə də septisemiya ilə nəticələnən qida zəhərlənmələrinə səbəb olur. Salmonelyoza yoluxmuş insanlarda xəstəlik nəticəsində baş verən intoksikasiyalar temperaturun yüksəlməsi, halsızlıq, iştahanın azalması, qusma, ishal və digər əlamətlərlə müşahidə edilir. Bu xəstrəlik təhlükəli hesab olunur.
Məsələ ilə bağlı araşdırmamız davam edir.
Qarşı tərəfi də dinləməyə hazırıq.
***
AQTA sözügedən yazı ilə bağlı mövqeyini açıqlayıb:
“Bildiririk ki, “FQ Foodex” MMC tərəfindən “AL-ASR” əmtəə nişanlı məhsullar da daxil olmaqla ölkəyə bu vaxta kimi hər hansı ət və ət məhsulları idxal edilməyib.
Müəssisədə çiy dönər ətinin hazırlanmasında istifadə edilən ətlər daxili bazardan alınaraq emal edilir. Bu fakt yoxlama zamanı müəssisənin rəhbəri tərəfindən verilən izahatda da öz təsdiqini tapır. Belə ki, sahibkar həmin ətlərin yerli ətlər olduğunu və müvafiq sahibkarlardan alındığını bildirmişdir. Emal olunan dondurulmuş toyuq ətlərinin sağlamlığını təsdiq edən sənədlər yoxlama zamanı sahibkar tərəfindən təqdim edilməmişdir. Əlbəttə heç bir əsasa söykənmədən, hər hansı bir mənbəyə istinad etmədən bir xəbər saytının bu cür iddialarla çıxış etməsi media etikasına uyğun olmamaqla yanaşı, “İnformasiya əldə etmək haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununun mediada dərc olunan və yayılan informasiyaya dair tələblərinin də kobud şəkildə pozulmasıdır. Məlumatın Agentliyin işgüzar nüfuzuna məqsədyönlü şəkildə ziyan vurulmasına yönəldiyini və bu xəbər saytı tərəfindən bu tip materialların kampaniya xarakteri daşıdığını, eyni zamanda təhlükəli qida məhsullarının təbliğ olunmasını nəzərə alaraq, məsələyə hüquqi qiymətin verilməsi üçün aidiyyəti dövlət qurumuna rəsmi qaydada müraciət olunacaqdır”.
