İran Prezidentinin siyasi məsələlər üzrə müşaviri Mehdi Sənayinin Azərbaycana səfəri diqqət çəkir. İran son zamanlar Azərbaycanla münasibətləri normallaşdırmaq, mövcud problemləri aradan qaldırmaq, narahatlıq doğuran bəzi suallara cavab tapmaq istəyir. Bu baxımdan diplomatik təmasları artırması təbiidir.
İranın Azərbaycanla münasibətləri normallaşdırmaq istəyi ehtiyacdan yaranan zərurətdir. Daha dəqiq desək, son zamanlar ABŞ-ın İranı təhdid etməsi, habelə İsrailin gərginliyi yenidən artırmaq istəməsi Tehranı narahat edir. Buna görə də İran qonşu ölkələrlə münasibətləri qaydasına salmaq istəyir.
Tehran həm Emrənistan, həm də Türkmənistanla münasibətləri inkişaf etdirmək üçün türkmən qazının İran vasitəsilə Ermənistana çıxarılması üzərində danışıqlara başlayıb. Danışıqlar böyük ölçüdə uğurla davam edir. Bundan başqa, İran son zamanlar Pakistanla da bəluclara yönəlik ortaq antiterror əməliyyatlarını intesivləşdirib. Göründüyü kimi, Tehran qonşuları ilə gərginliyi səngidib, münasibətləri normallaşdırır.
Azərbaycan İran üçün xüsusilə əhəmiyyətlidir. Çünki rəsmi Bakı Tehranın qonşuları içərisində İsrail ilə ən sıx əlaqələrə malik ölkədir. İran ehtimal total müharibə ya da gərginlik fonunda İsrailin Azərbaycan ərazisindən, ya da hava məkanından istifadəsindən narahatdır. Təsadüfi deyil ki, İran Prezidentinin siyasi məsələlər üzrə müşaviri Mehdi Sənayinin Azərbaycanın xarici işlər naziri Ceyhun Bayramovla görüşündə həm də regional və beynəlxalq təhlükəsizlik məsələləri müzakirə olunub.
İranın narahatlığı başadüşüləndir, amma həm də əsassızdır. İki ölkə arasında gərginlik hansı səviyyədə olur-olsun, Azərbaycan İrana qarşı heç bir siyasi, hərbi və iqtisadi sanksiya, koalisiya içərisində yer almaq barədə düşünmür. Bu hər şeydən öncə Azərbaycanın dövlət maraqlarına ziddir. Digər tərəfdən, Bakı bir dəfə hansısa ölkəyə belə bir imtiyaz versə, sabah digərləri də istəyə bilər. Əslində bu məsələdə narahat olacaq ölkə Ermənistandır. Çünki bu ölkədə həm Rusiya hərbi bazısı, həm Aİ “mülki missiyası”, həm də ABŞ hərbçiləri fəaliyyət göstərir.
Azərbaycan İranın hansısa ölkə ilə total müharibə içərisində olmasını istəmir. Çünki bu halda İrandan minlərlə insanın, xüsusilə də Güney azərbaycanlıların ölkəmizə gəlməsi qaçılmazdır. Bu həm ciddi iqtisadi sosial problemə, həm də perspektivdə regionun demoqrafik vəziyyətinin əleyhimizə dəyişməsinə səbəb ola bilər. İstisna deyil ki, bu və digər məsələlər ətraflı İran Prezidenti Məsud Pezeşkianın ölkəmizə səfəri zamanı müzakirə ediləcək.
Turan Rzayev
