Putinin ciddi şəkildə maraqlandığı görünən “ömür uzatma layihəsi” o deməkdir ki, prezident özünə varis hazırlamadan dünyadan köçəcək. Məntiq sadədir: “Mən uzun yaşayacağamsa, varisə nə ehtiyac var?”
1xeber.media Musavat.com-a istinadən xəbər verir ki, bu sözlər Putinin keçmiş nitq yazarı, politoloq Abbas Qalyamovun yeni yazısında yer alıb.
Qalyamov burada Çin bayramlarında Kreml rəhbərinin uzun ömür arzusu ilə bağlı rezonans doğuran etirafının nəticələrindən bəhs edir.
“İstənilən avtokratın ölümü şəxsi hakimiyyətə əsaslanan rejimdə və tam fəaliyyətsiz institutlar şəraitində sistem üçün həmişə stresdir. XVIII əsr Rusiyasındakı saray çevrilişləri dövrünü xatırlayın. O, I Pyotrun köhnə taxt-tac varisliyi qaydasını dağıtması, yenisini isə qurub tam təsbit etməməsi ilə başladı. İnstitusional boşluqda hakimiyyəti hər kəs öz gücü hesabına ələ almağa çalışdı. Bu xaos yalnız köhnə, Pyotrun əvvəlindəki qaydanın bərpasından sonra dayandı.
Müasir Rusiyada isə nəinki qanun, hətta Konstitusiya da asanlıqla dəyişdirilir. Burada qalibə hüquq yox, güc qərar verir. Bu səbəbdən də müxtəlif qruplar gücünü ölçəcək. Əgər yuxarıdan təsdiqlənmiş vahid namizəd olmazsa, kompromisə gələ bilməyən klanlar hamının hamıya qarşı müharibəsinə başlaya bilər. Hər klan öz namizədini irəli sürəcək. Heç biri mütləq avtoritetə sahib olmayacaq. Bu statusa hazırkı sistemdə yalnız Putin malikdir. Amma ortada duran mükafat – hakimiyyət – o qədər böyükdür ki, heç kəs onu rəqibinə mübarizəsiz verməz. Belə mərkəzləşmiş dövlət olan müasir Rusiyada “hər şey, ya heç nə” prinsipi hökm sürür. Burada “kompromis” sözü təhqir kimi səslənir. Kompromislər “zəiflər üçündür”. Hamı başa düşür ki, Putinin kreslosuna oturan dərhal öz favoritlərini seçəcək, sələfin favoritlərini isə yanında saxlamayacaq.
Putinlə Medvedev birtəhər anlaşa bilsələr də, onların komandaları arasında real “qaydalar olmadan döyüş” gedirdi – cinayət işləri, həbslər. Müəllifin şəxsən yüksək vəzifəli güc strukturların rəhblərindən eşitdiyinə görə, “Bolotnaya” aksiyasını Medvedevin tərəfinə keçən Surkov Timakova və başqaları ilə birlikdə təşkil etmişdi.
Tarixin ən böyük diktatorlarından biri, birinci birləşmiş Çin dövlətinin qurucusu Sin Şi Xuandi də ölməzlik axtarır, əbədi hökm sürmək istəyirdi. Onun qəfil ölümü dərhal imperiyanın dağılmasına gətirib çıxardı. Varislər bir-birilə savaşa girişdi, əyalətlər üsyan qaldırdı, qan axdı, sülalə isə başlanğıcında ikən məhv oldu.
Bu Çin hekayəsində maraqlı bir detal var. Qarmaqarışıqlığa formal səbəb, güclü yağış nəticəsində daşqın səbəbindən vaxtında təyinat yerinə çata bilməyən bir qrup əsgərin üsyanı idi. O dövrdə qəddar sistemdə bu cür “qüsur” ölüm cəzası ilə cəzalandırılırdı. Əsgərlər başa düşdülər ki, itirəcəkləri heç nə yoxdur və üsyan qaldırdılar. O kiçik qığılcım dərhal böyük alova çevrildi.
“Güclü əl” tərəfdarları başa düşməlidirlər ki, hər problemi güclə həll etmək mümkün deyil. Elə situasiyalar olur ki, güc işləməməklə yanaşı, sahibinə qarşı işləməyə başlayır”, - deyə yazıda qeyd olunur.
