Dünya siyasətində bir çox dəyişikliklərin şahidi oluruq. Artan inflyasiya, yüksək yaşayış xərcləri və immiqrasiya kimi fundamental problemlər ölkələrin əsas problemləri olaraq önə çıxır. 2022-ci ildə keçirilən G7 sammitində iştirak edən liderlərin demək olar ki, hamısının mövqelərini itirməsi dəyişiklik küləyinin nə qədər təsirli əsdiyini ortaya qoyur. Ursula fon Leyen və Emmanuel Makrondan başqa bütün liderlər G7 meydanında uduzsa da, Leyen və Makron da gücünü itirir.
Pandemiyanın sosial, iqtisadi və siyasi təsirləri dünya ictimai rəyində qırılma yaratsa da, Rusiya-Ukrayna müharibəsi xüsusilə Avropada tarazlığı pozub. Böyük seçkilər ili olan 2024-cü ildə liderlərin dəyişməsinə və ya hakimiyyətlərini itirməsinə səbəb olub.
ABŞ-ın keçmiş prezidenti Barak Obamanın dediyi kimi, dünyada ifrat sağçı tendensiya üstünlük təşkil edir. Lakin liderlərin dəyişməsinin qlobal səbəbləri olduğu kimi, daxili səbəblər də ön plandadır.
İtaliya
O vaxt İtaliyanın baş naziri olan Mario Draqi uzun müddət qeyri-sabitlikdən əziyyət çəkən İtaliyada texnokrat lider olaraq ölkənin baş naziri təyin edilib. 2022-ci ilin sentyabrında İtaliyada erkən seçkilər keçirildi və ifrat sağçı İtaliya Qardaşları (FdI) partiyasının lideri Corca Meloni qalib gələrək baş nazir oldu. 2025-ci ilin yanvarına olan məlumata görə, Meloni Avropa siyasətində ən etibarlı siyasi fiqurlardan biridir.
Avropa Komissiyası
Avropa Komissiyasının sədri Ursula fon der Leyen 2024-cü ildə Avropa Parlamentinə seçkilərdən sonra səlahiyyətlərini itirsə də, AP tərəfindən yenidən Avropa Komissiyasının sədri seçilib. Bununla belə, sağ mərkəzçilərin liderlərindən biri olan Leyen parlamentdə güclərini artıran ifrat sağçı bloklara qarşı daha diqqətli siyasət yürütməlidir.
ABŞ
ABŞ prezidenti Co Bayden 13 gündən sonra rəsmi olaraq siyasi həyat ilə vidalaşır. Onu Donald Tramp əvəz edəcək.
Almaniya
Almaniya Sosial Demokrat Partiyasının üzvü, kansler Olaf Şolts 2024-cü ilin sonunda Azad Demokratların lideri Kristian Lindneri Maliyyə Nazirliyindən uzaqlaşdırıb. Bu hərəkətdən sonra koalisiya dağılıb. Parlamentdən də etimad səsi ala bilməyən Şolts növbədənkənar seçkilərlə bağlı qərarını açıqlayıb. Almaniya fevralın 23-də seçkiyə gedəcək. Hazırda seçki yarışının əsas lideri kimi Alisa Veydelin adı çəkilir. Sağçı “Almaniya üçün Alternativ” (AfD) partiyasının namizədi A.Veydelin reytinqi 21 faizə çatıb. Onun hazırki kansler Olaf Şoltsu əvəz edə biləcəyi proqnozlaşdırılır.
Böyük Britaniya
Böyük Britaniyanın baş naziri Boris Conson Brexitdən sonra siyasi sabitliyini itirmiş ölkədə son 9 ildə istefa verməli olan beş baş nazirdən yalnız biridir.
Kanada
Liberal Partiyasının lideri olaraq seçkilərdə qalib gələn və 2015-ci ildə 44 yaşında baş nazir olan Castin Trüdo günü-gündən itirən populyarlığının partiya daxilində böhrana çevrilməsindən sonra dünən istefa verdiyini açıqlayıb.
Yaponiya
2021-ci ildə baş nazir olan Liberal Demokrat Partiyasının lideri Kişida 2024-cü ildə istefa verməli olub.
Fransa
Fransa prezidenti Emmanuel Makron vəzifəsini davam etdirsə də, parlamenti itirdiyinə görə çıxılmaz vəziyyətdədir. Parlament seçkiləri nəticəsində sol ittifaq birinci, Milli Mitinq isə cüzi fərqlə ikinci yerdə qərarlaşıb. Üçüncü yerdə Makronun partiyasıdır.
Avropa Şurası
Avropa Komissiyası və Avropa Parlamenti ilə birlikdə Avropa İttifaqının üç əsas orqanından biri olan Avropa Şurasının prezidenti Şarl Mişel 2024-cü ildə vəzifəsini portuqaliyalı Antonio Kostaya təhvil verib. Aİ Şurasının prezidenti birbaşa üzv olan 27 ölkənin hökumət və dövlət başçıları tərəfindən seçilir. Kosta Aİ liderlərinin razılığı ilə vəzifəsinin icrasına başlayıb.
publika.az
