Son zamanlar yaşlı sürücülərin sağlamlıq durumuna nəzarət məsələsi aktuallaşıb. Bəzi ölkələrdə, o cümlədən qonşu Türkiyə və Rusiyada müəyyən yaş həddindən sonra sürücülük vəsiqəsinin yenilənməsi üçün tibbi müayinədən keçmək məcburidir.
Azərbaycanda da 65 yaşdan sonra sürücülərin mütəmadi tibbi müayinəyə cəlb olunması ilə bağlı müzakirələr aparılır.
Azərbaycanda da 65 yaşdan sonra sürücülük vəsiqəsinin ləğvi və ya sürücülərin mütəmadi tibbi müayinəyə cəlb olunması ilə bağlı müzakirələr var. Tibbi araşdırmalara görə, yaş artdıqca insanın reaksiya sürəti azalır, görmə və eşitmə qabiliyyətində zəifləmə müşahidə olunur. Bundan əlavə, bəzi yaşlı insanlarda xroniki xəstəliklər (ürək-damar problemləri, şəkərli diabet, parkinson, demensiya və s.) onların sükan arxasında təhlükəsiz hərəkət etməsini çətinləşdirə bilər.
Bəs bu qərar nə dərəcədə zəruridir? Yaşlı sürücülər üçün əlavə nəzarət tədbirləri yol təhlükəsizliyinə necə təsir edər və Azərbaycanda bu praktika istifadə oluna bilərmi?
Məsələ ilə bağlı nəqliyyat eksperti Aslan Əsədov News24.az-a açıqlamasında bildirib ki, yaş artdıqca insanların sağlamlığında müəyyən problemlər yaranır və bu, onların sürücülük qabiliyyətinə təsir edə bilər:
"Kimisində görmə məhdudiyyəti, kimisində müvazinət və digər sağlamlıq problemləri ortaya çıxa bilər. Əgər bu kimi hallar varsa, 65 yaşdan yuxarı şəxslərin təkrar müayinədən keçməsi mümkündür. Hazırda sürücülük vəsiqəsi verildikdən sonra onun 10 ildən bir yenilənməsi qaydası mövcuddur. Bu sistemin təkmilləşdirilməsinə və əlavə düzəlişlər edilməsinə ehtiyac var. Çünki avtomobil idarə etmək böyük məsuliyyətdir".
Aslan Əsədov qeyd edib ki, yaşlı sürücülərə nəzarət məsələsi bir çox ölkədə tətbiq olunur və Azərbaycanda da bu təcrübədən faydalanmaq olar:
"Dünya ölkələrinin təcrübəsinə baxmaq lazımdır. Məsələn, Yaponiya və Çində bu kimi praktikalar artıq tətbiq olunur. Azərbaycana gəldikdə isə əvvəlcə müəyyən araşdırmalar aparılmalıdır. Ölkədə 65 yaşdan yuxarı sürücülərin ümumi sürücülər içində neçə faiz təşkil etdiyini müəyyənləşdirmək lazımdır. Əhali strukturuna nəzər salsaq, kifayət qədər orta yaş qrupuna malikik. Bundan əlavə, Azərbaycanda insanlar o qədər də uzunömürlü deyil və 65 yaşdan yuxarı insanların əksəriyyəti avtomobil idarə etməyə meyilli olmur".
Ekspert qeyd edir ki, problemi həll etmək üçün yaş faktoru deyil, sağlamlıq göstəriciləri nəzərə alınmalıdır:
"Yaş artdıqca insanın görmə, eşitmə, reaksiya sürəti və diqqət qabiliyyəti zəifləyə bilər. Bu isə qəza risklərini artıra bilər. Bununla yanaşı, bəzi yaşlı sürücülər uzun illərin təcrübəsinə malik olduqları üçün daha ehtiyatlı davranır və yol hərəkəti qaydalarına ciddi əməl edirlər. Bu səbəbdən, avtomatik olaraq bütün yaşlı sürücülərə məhdudiyyət tətbiq etmək düzgün yanaşma sayılmır".
