Ümumiyyətlə, Azərbaycanla gərginlik bir az sakitləşmiş kimi görünür, amma söhbət davam edir – “Minval” AZAL təyyarəsinin məhv edilməsində günahkar olduğu iddia edilən Rusiya hərbçilərinin adlarını dərc edib.
1xeber.media xəbər verir ki, bunu rusiyalı politoloq Aleksey Naumov deyib.
“Əslində Azərbaycanın ciddi gərginləşməyə doğru getdiyi (yaxud da gedirdi) şübhə doğurmur. Və burada iki sual var: “Niyə?” və “Nə üçün?”
Gəlin birinci sualın cavabından başlayaq ki, bu, adi sualdan bir qədər genişdir, çünki o, bunu özünə icazə verə bilər (və ya belə hesab edir). Bakı Yekaterinburqda Səfərovların başına gələnlərə fərqli reaksiya seçə bilərdi - xüsusən də işlərin normallaşmaya doğru getdiyi görünürdü - Rusiya orkestri Azərbaycan vasitəsilə İran ərazisindən çıxarıldı - lakin Bakı dövlət mediasında “qarışıqlıq” yolunu seçdi. Menyuda “Bu, Bakıya mesajdır”dan tutmuş, “Rusiyadakı şovinist sistemə” qədər hər cür dəlilik var. Bunu sırf emosional reaksiya hesab etmək düzgün olmazdı, baxmayaraq, belə bir cəhət mütləq ki mövcuddur. Rusiya-Azərbaycan münasibətləri sərt mərkəzləşmiş sistemlərin başında duran iki iqtidar liderinin arasındakı münasibətdir. Bu cür sistemlər əsasən hörmət və qeyri-rəsmi əlaqələr üzərində qurulur. Güman edilir ki, hər şey zahirdə həmişə sakitdir və bütün real problemlər pərdə arxasında, qeyri-rəsmi anlayışlara görə həll edilir. Aydındır ki, hazırkı böhran AZAL-ın təyyarə problemini adi pərdəarxası yolla həll etmək üçün uğursuz cəhddən sonra baş verib. “Biz hamımız başa düşürük, bu, təsadüf idi, etiraf edin, üzr istəyin və eyni zamanda vurğulayın ki, ukraynalılar dinc hava limanlarını atəşə tutur və insanları təhlükə qarşısında qoyur, simamızı qoruyub saxlamalı, bunu etiraf edib irəli getməliyik”, - əminəm ki, Bakıda belə düşünürdülər və düşünürlər. Rusiya bu addımı atmadı. Hələ heç bir inandırıcı alternativ versiya təqdim edilməmişdi, HHM raketlərinin zərbə hissələrinin fraqmentləri Qazaxıstan komissiyası tərəfindən tapıldı - deyəsən, hekayəni “qardaş xalqlar” ruhunda susdurmaq və davam etdirmək olardı, lakin rəsmi qərar dəyişməzdir: araşdırmanın nəticələrini gözləyirik. “Bəli, sizin versiyanızı eşidirik, təsdiqlənsə - şübhə etməyin, müttəfiqlik münasibətləri çərçivəsində biz hər şeyi həll edəcəyik, hamını cəzalandıracağıq” kimi sözlərlə vaxt udmaq mümkün idi. Amma Rusiya belə bir addım atmadı. Qərara gəldi ki, formal prosedura riayət edək - komissiya var, araşdırma var, nəticə olacaq, sonra danışarıq.
Yenə də hesab edirik ki, danışıqların pərdəarxası xətti iflasa uğrayıb. Bu, qanuni davranış xəttidir, lakin Rusiya-Azərbaycan münasibətində, açığı, qeyri-adidir. Sanki Cənubi Qafqazda aydın və tanış prezidenti, siyasi rejimi və xalqı olan dövlətdən yox, hansısa Belçika və ya Lüksemburqdan danışırıq. Əslində, “AZAL Rusiyaya qarşı” beynəlxalq məhkəmə də eyni məntiqlə hərəkətdir: heç bir beynəlxalq məhkəməyə ümid bəsləmək ciddi deyil. Bu, incikliyin, təhqir olunmağın sübutudur: “Siz bizimlə formal məntiqlə və ictimai proseslərlə hərəkət edirsiniz? Eyni şeyi edəcəyik”. Hər iki tərəf çox gözəl başa düşür ki, münaqişə bu yolla həll olunmayacaq və həllə yaxınlaşmayacaq. Bu, “niyə hər şey olduğu kimi olur?” sualına təxmini cavabdır”, - o bildirib.
