Prezident İlham Əliyevin Çin Xalq Respublikasına səfəri və burada əldə olunan razılaşmalar, regional və beynəlxalq siyasi dairələrdə diqqət çəkdi.
Liderlər əvvəlcə iki ölkə arasında hərtərəfli strateji saziş haqqında sənəd imzaladılar. Daha sonra iqtisadi-ticari, vizasız rejim, elm və texnologiya sahəsində əməkdaşlıq və s. kimi sahələr üzrə bir sıra vacib razılaşmalar əldə edildi.
Azərbaycan Prezidentinin mövcud geosiyasi durumda Pekinə səfəri, xüsusilə iqtisadi sahə üzrə sənədlərin imzalanması ciddi diplomatik mesaj kimi dəyərləndirilir.
1xeber.media xəbər verir ki,Globalinfo.az-a danışan politoloq Əlimusa İbrahimov deyib ki, Prezident İlham Əliyevin Çin Xalq Respublikasına səfərinin Azərbaycan üçün mühüm iqtisadi, geosiyasi və regional təsirləri var:
“Bu səfər Bakının xarici tərəfdaşlıqları ilə münasibətlərinin diversifikasiyası, Çin kimi qlobal güclə əlaqələrin dərinləşdirilməsi və Avrasiyanın siyasi və iqtisadi mənzərəsindəki strateji mövqeyinin gücləndirməsi istiqamətindəki təşəbbüsləri ilə üst-üstə düşür. Azərbaycan ənənəvi olaraq Qərb, Rusiya və regional güclər arasında balanslaşdırılmış xarici siyasət yürüdür. Çinlə əlaqələrin gücləndirilməsi Bakıya hər hansı bir gücdən həddən artıq asılılığı azaltmağa kömək edəcək.
Bakı Rusiya-Ukrayna müharibəsi və Qərbin sanksiyalara münasibətinin dəyişməsi fonunda Çini xarici siyasət sahəsindəki prioritetlərinə əsas oyunçu kimi əlavə etməklə Azərbaycanın geosiyasi çəkisini artıracaq .
Pekin çox vaxt ərazi bütövlüyü prinsipini dəstəkləyir və bu yanaşma Azərbaycanın Qarabağla bağlı mövqeyinə uyğundur. Çinin ictimai dəstəyi beynəlxalq forumlarda Azərbaycanın mövqeyini daha da qanuniləşdirərək Ermənistan və onun Avropa İttifaqı (Aİ) kimi müdafiəçilərinin mövqeyini zəiflədəcək”.
Politoloqun sözlərinə görə, Azərbaycan artıq Çini Mərkəzi Asiya və Qafqaz vasitəsilə Avropaya birləşdirən “Bir kəmər, bir yol” Orta Dəhlizində əsas mərkəzdir:
“Bu istiqamətdə Azərbaycan Prezidentinin səfəri aşağıdakı nəticələrə səbəb ola bilər:
-Yeni infrastruktur investisiyaları ayrılması (dəmir yolları, limanlar, logistika qovşaqları üçün);
-Genişləndirilmiş tranzit və gömrük əməkdaşlığı;
-Azərbaycanın inkişaf layihələrinin Çin bankları tərəfindən maliyyələşdirilməsi;
-Ticarətin diversifikasiyası.
Azərbaycan karbohidrogenlərinin xarici ölkələrə ixracını diversifikasiya etməyə çalışır. Çin isə bu sahədə geniş bazar təklif edir:
1) Kənd təsərrüfatı məhsullarının (şərab, nar, fındıq) ixracı;
2) Tekstil və yüngül sənaye sahələrinin şirkətlərinin yardımı sayəsində daha da inkişaf etdirilməsi;
3) Bərpa olunan enerji texnologiyası idxalı;
Çin şirkətləri ilə birgə müəssisələr və ya xüsusi iqtisadi zonalar, sənaye məhsulunun artımını stimullaşdıra bilər”.
Ə.İbrahimov bildirib ki, Azərbaycan xüsusilə Rusiya və ya Fars körfəzindən keçən qeyri-sabit ticarət yolları kontekstində regional logistika mərkəzi kimi rolunu daha da möhkəmləndirə bilər:
“Çinlə əlaqələrin təkmilləşdirilməsi Mərkəzi Asiya, Türkiyə və Aİ-ni əhatə edən enerji və nəqliyyat dəhlizlərinin birgə inkişafına da töhfə verəcək. İlham Əliyevin səfəri çoxqütblü dünyanın yüksəlişi ilə uyğunlaşaraq şərqə doğru praqmatik keçiddən xəbər verir. O, Qərb və Rusiya ilə balanslaşdırılmış əlaqələri saxlamaqla, Çin sərmayəsindən, texnologiyasından və diplomatiyasından istifadə etməklə Azərbaycanın strateji muxtariyyətini gücləndirir”.
